BỆNH THƯỜNG GẶP Ở VẸT

Vẹt rất dễ nhiễm nhiều bệnh do vi khuẩn hoặc do virus, hoặc do nấm, ký sinh trùng. Nhiều bệnh dễ lây nhiễm và gây tử vong. Có một vài bệnh đặc trưng cho loài này, hoặc lây nhiễm từ các loài khác sang vẹt (trong đó có con người). Bài viết này chỉ có thể giúp bạn tham khảo về chẩn đoán lâm sàn các loại bệnh, còn về chữa trị chúng tôi khuyên bạn nên tìm đến các bác sĩ thú y chuyên về gia cầm/chim cảnh để chữa trị. Tuyệt đối không tự chữa trị nếu không có kinh nghiệm sử dụng thuốc.

1 – Bệnh sốt Vẹt: là bệnh thường gặp nhất vì bệnh này còn lây sang cả người. Tác nhân chính của bệnh là Chlamydophila Psittaci gây bệnh đường phổi
-Triệu chứng:

• ỉa chảy
• viêm màng tiếp hợp
• khó thở
• có triệu chứng thần kinh
• nôn mửa

Nhiễm trùng thường xảy ra kín đáo và vẹt lúc đó vẫn bình thường, chẩn đoán dựa vào xem phân.
Cách chữa dùng Tetracyline trộn vào thức ăn hoặc pha nước uống trong thời gian 30-45 ngày. Ngoài ra bạn cũng cần lưu ý về nhiệt độ và độ ẩm trong quá trình chữa trị.

*Tác dụng phụ khi sử dụng kháng sinh lâu ngày sẽ gây rối loạn tiêu hóa.

2 – Bệnh Salmonellose và Colibacillose ( trực khuẩn)

Vẹt có thể nhiễm và bệnh này tiến triển dưới dạng cấp tính ( ỉa chảy, chán ăn, ủ rũ) hoặc dạng mãn tính ( viêm khớp, viêm gan, rồi loạn hệ thần kinh)  Bệnh trực khuẩn Coli là bệnh do vi trùng , có triệu chứng đa dạng, tác nhân gây bệnh do trùng Escherechia Coli gây ra nhiều triệu chứng khác nhau vì nó tấn công vào nhiều cơ quan nội tạng. Vi khuẩn có thể trực tiếp gây nhiễm trùng trong noãn và sau khi đẻ gây ra tử vong. Triệu chứng thường thấy:

• viêm đường tiêu hoá làm chim nôn nước, ỉa chảy, gầy rộc, chán ăn
• rồi loạn thần kinh, run rảy, vẹo cổ, thiếu đồng bộ các động tác
• rối loạn sinh sản ( vô sinh, trứng bé, vỏ mỏng)

Việc chẩn đoán bệnh này cần phải được phân lập được mầm bệnh, sau đó dùng kháng sinh để điều trị theo phát đồ trị liệu của bác sĩ.

3 – Bệnh lao giả

Tác nhân là vi khuẩn Yersinia psendotubescu-losis. Vẹt mắc bệnh lông xù dựng, tiến triển bệnh nhanh. Vẹt nhiễm bệnh chết trong vòng 3-5 ngày, nếu Vẹt đang ấp sẽ bỏ ấp
Bệnh này có thể xác định chắc chắn nếu mổ tử thi các con chết, lách chim to, gan và lách có nhiều chấm trắng nhỏ, khá cứng, gan có thể đen và chim bị sung huyết màng phổi. Câc bệnh phẩm cho phép xác định được chủng gây bệnh để có phương pháp điều trị thích hợp
Hãy chuyển chim bệnh sang lồng riêng biệt tránh tiếp xúc với các con khác vì bệnh này rất hay lây.
Điều trị: trong vòng 10 ngày, dùng Chloramphenicol, Micolicine, liều dùng pha 12 giọt cho 60ml nước, hoặc 5ml thuốc cho 1 litte. Tốt nhất điều chế mỗi lần 50ml. Hoặc dùng Baytril 10% loại dung dịch pha 1ml cho 1 litte nước

4 – Bệnh Proventriculite ( bệnh về dạ dày, diều chim)

Bệnh này Yến phụng, lovebird, Calopsittes và khoang cổ thường mắc
Tác nhân gây bệnh là khuẩn “megabacterium” cư trú ở các tuyến trong diều chim và làm hỏng trầm trọng chức năng dạ dày, vấn đề ăn không dính đến nhưng chim bị gầy mòn dần phân có những hạt không tiêu hoá) Diều trị dùng cơ bản là thuốc Amphote’ricine B theo đường miệng tối thiểu 10 ngày.

5 – Hội chứng sưng tuyến diều

Đó là 1 bệnh do virus gây ra liệt từ diều và xâm nhập vào thần kinh. Vẹt mắc bệnh ưa nôn trớ và không tiêu hoá được, những hạt thấy ở phân, bệnh này không có cách chữa ngoài cách cho ăn thức ăn lỏng và chất lượng, theo dõi xem có nhiễm trùng thứ cấp không?!

6 – Bệnh Pacheco

Yến phụng và Perroquet thường là nạn nhân của loại virus này, gọi là bệnh Pacheco, một trong những bệnh đáng sợ nhất, do virus Herpes gây nên những thương tổn ở gan làm chim chết trong vài ngày. Bệnh này có thể liên quan đến việc nhập chim bị bệnh (thường là loài Cornure) Vẹt mắc bệnh có triệu chứng:

• ủ rũ
• phân màu vàng
• chết nhanh mà không rõ triệu chứng

Có thể dùng Acyclovit giảm lây bệnh nhưng nếu chim bị nhiễm bệnh rồi thì vô ích.

7 – Bệnh ở mỏ và lông

Bệnh này do virus Circovirut gây ra, lông mọc khó khăn, lông măng không phát triển, có xuất huyết ở chân lông, rụng lông. Mỏ và móng mọc bất thường trở nên giòn. Bệnh này làm chim mất sức đề kháng do đó rất dễ nhiễm bệnh khác. Diễn biến bệnh mãn tính và hay gặp ở Vẹt Cookatoo. Dạng cấp tính hay gặp ở loài vẹt nhỏ ư Inseparable (lovebird), triệu chứng gan tổn thương nặng và chết trong vòng 2 tuần.
Chẩn đoán dễ dàng, chỉ cần quan sát lông xù
Hiện chưa có cách điều trị bệnh này

8 – Bệnh Polyomavirut

Đây là bệnh do virus, những vẹt non thường mắc trước khi bố mẹ thôi cho ăn.

-Triệu chứng:

• Diều không thoát khí
• ủ rũ
• chán ăn
• xuất huyết dưới da

Chết sau 2-3 ngày sau khi những triệu chứng xác định. Bệnh này có thể nhận thấy qua phân, dịch nhày mũi và ở bụi lông, bụi lông có thể làm ô nhiễm nước và thức ăn, chim bố mẹ thường mang vi khuẩn rồi truyền bệnh cho con
Ở Yến phụng bệnh biểu hiện hơi khác, có thể lông khô xác rụng và cũng chẳng có thuốc chữa hiệu quả. Chỉ có tiêm Vacxin phòng. Sau khi xác định chim đã mắc bệnh này phải cách ly và không cho sin sản. Sau 90-120 ngày kiểm tra lại

9 – Bệnh Variofe ( đậu mùa)

Do virut Poxvirut, thường lây nhiễm do muỗi, côn trùng đốt, triệu chứng:

• viêm nàng tiếp hợp (đau mắt)
• có màng bạch hàu ở đường hô hấp
• nhiễm trùng thứ cấp

Điều trị dùng kháng sinh có phổ rộng để chống nhiễm trùng thứ cấp, không có hiệu quả với virus

10 – Bệnh Mycose ( bệnh do nấm)

Gây nên do các loại nấm khác nhau, đó là những tác nhân gây bệnh do cho ăn kém hoặc do điều trị kháng sinh kéo dài
Bệnh nấm nặng nhất là nấm Aspergillose, có triệu chứng:

• khó thở
• ho và có tiếng rít như còi
• Mỏ mở và khép bất thường
• chim trông héo hắt từ từ

Chẩn đoán bệnh này bằng thử máu, nội soi, cấy mô. Điều trị dùng thuốc kháng nấm Antimucosique như Fluconajole, Ketoconajol… Cho thuốc theo dạng xông xịt, ngoài ra dùng kháng sinh để chống nhiễm trùng

11 – Bệnh Verminote (nhiễm giun)
Thường do sán, giun đũa, giun chỉ, chết do tắc ruột. Dingf thuốc trị giun sán thích hợp, triệu chứng:

• chim gày sút dù vẫn ăn
• Nôn mửa
• ỉa chảy

12 – Bệnh do ký sinh trùng Parsitose
Do ký sin trùng ngoài da, được biết nhiều là loài Rận đỏ ( vạch lông thấy ngay), bệnh Acariose hoặc bệnh ghẻ mỏ ( vảy rộp trắng dày quanh mắt và mỏ). Điều trị dùng Ivermectin rỏ 1 giọt vào giữa 2 cánh sau gáy

13 – Bệnh Bạch Hầu (nấm miệng)

Khi chim bị mắc bệnh sẽ có các đốm trắng trong khoang miệng, lưỡi hoặc có khi dưới cổ. Người nuôi cần phát hiện sớm để kịp thời chữa trị.

Cách chữa: Dùng thuốc Metrodinazole 250mg cho uống ngày 3 lần, liều lượng tùy theo trong lượng chim. Từ 1/5 viên đến 1/8 viên mỗi lần.

Nguồn : Sưu tầm từ các chuyên gia và bác sĩ thú y trên internet