Bước Lên Tay Và Ra Khỏi Lồng
Hành vi dễ chịu thông thường nhất của chú vẹt đối với những người nuôi vẹt là cho chú vẹt bước lên và ra khỏi lồng. Nếu không có điều này, một người bạn vẹt sẽ không hơn gì một con cá có lông trong một bể cá. Nhưng không giống như cá, những chú vẹt cực kỳ bạo dạn, thông minh và có thể làm bạn với con người. Để có thể dạy chú vẹt bước lên và ra khỏi chuồng, trước hết bạn hãy xem chương 4 về huấn luyện mục tiêu và huấn luyện bước lên. Khi chú vẹt đã có thể bước lên để trao đổi lấy thức ăn, bạn có thể áp dụng các hình thức củng cố khác để khiến việc bước lên của nó trở nên thường xuyên và dễ sử dụng hơn.
Để một chú vẹt bước lên tay bạn và ra khỏi lồng mà không cần có thức ăn thì phụ thuộc vào 2 điều. Trước hết chú vẹt phải đã biết cách thức và sẵn sàng bước lên để nhận thức ăn khi huấn luyện. Thứ 2, chú vẹt cần phải muốn ra khỏi lồng. Đây thực sự là phần cơ bản nhất. Nếu chú vẹt thích dành thời gian ở bên ngoài lồng, những việc còn lại rất dễ dàng. Nếu bạn áp dụng cách tiếp cận trong cuốn sách này, chú vẹt của bạn đã có sẵn lý do để muốn ra khỏi lồng rồi. Kể cả không vì lý do nào khác, nó cũng sẽ muốn ra khỏi lồng để có cơ hội được huấn luyện và nhận thức ăn. Dần dần, nó sẽ quen thuộc với bạn và chỉ riêng điều đó cũng đã đủ để cho nó muốn ra ngoài.
Nếu bạn làm theo quy trình quản lý thức ăn và chỉ cho vẹt ăn từ 2 đến 3 bữa một ngày và cho ra khỏi lồng trước khi ăn, chú vẹt sẽ mong chờ được cho ra ngoài và có cơ hội được ăn trong khi luyện tập. Bạn hãy sử dụng thực tế là chú vẹt muốn ra ngoài. Bạn đừng chỉ mở cửa và cho phép chú vẹt tự trèo ra ngoài. Thay vào đó, bạn hãy bảo nó bước lên. Như thế chú vẹt sẽ biết rằng bạn là phương tiện để nó có thể được ra ngoài và việc bước lên sẽ được củng cố mà không cần dùng đến các món ăn. Bạn hãy dùng cách này để luyện tập khái niệm “bước lên” vài lần mà không cần dùng đến các món ăn và hãy duy trì hành vi tốt này cả đời.
Cho Vẹt Lại Vào Lồng
Cho vẹt vào lồng lại có thể là một thử thách lớn hơn là cho nó ra ngoài nếu chú vẹt thích ở ngoài. Với nhiều người nuôi vẹt, cho vẹt ra ngoài thì dễ nhưng cho nó vào lại thì thật sự là một cơn ác mộng. Điều này là bởi họ đã tạo ra một sự mất cân bằng trong giá trị giữa ở trong và ở bên ngoài lồng. Họ cho chúng ăn rất nhiều thức ăn, đồ chơi, và giải trí khi chú vẹt ở ngoài. Trong lồng cũng có những thứ này nhưng chúng ở trong một không gian chật hẹp. Rõ ràng là chú vẹt sẽ thích ở ngoài hơn ở trong lồng. Một điều không rõ ràng đó là chú vẹt sẽ hình thành một thói quen cắn chủ của nó thay vì bước lên trước. Điều xảy ra đó là chú vẹt sợ rằng bất cứ khi nào một bàn tay lại gần, nó sẽ được dùng để đặt con vẹt trở lại vào lồng. Chú vẹt vì thế cắn để ngăn cản bàn tay đưa nó lại vào lồng.
Để có thể đưa vẹt lại vào trong lồng mà không tạo ra các ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ, chú vẹt phải muốn (hoặc mong đợi) được quay lại vào lồng. Chú vẹt có thể thích điểm nào về việc ở trong lồng hơn là ở ngoài? Thức ăn. Nếu bạn chỉ cho vẹt ăn các bữa chính trong lồng, việc quay trở lại lồng thì cũng như là việc bạn về nhà ăn bữa tối vậy. Nếu chú vẹt luôn được ăn ở ngoài, thì việc quay trở lại chẳng có ưu điểm gì. Nhưng nếu chú vẹt không được cho ăn ở bên ngoài (ngoại trừ các thức ăn cho huấn luyện) mà chỉ được cho ăn trong lồng, nó sẽ vui vẻ quay trở lại lồng để ăn bữa chính của nó. Bạn đừng quên đặt bữa ăn của nó vào trong lồng trước khi đặt chú chim quay trở lại. Nhưng hãy đảm bảo rằng cửa lồng được đóng và chú chim không thể tự bước vào được. Bạn nên luôn luôn bắt nó phải bước lên hoặc chấp nhận bị bạn tóm lấy để đưa vào lồng. Đây là sự huấn luyện thói quen mà bạn phải tiếp tục để tránh nó bị mất đi và bạn phải kiềm chế hành vi này.
Vì thế việc tuân theo lịch trình quản lý thức ăn tự động khiến việc quay trở lại lồng trở nên dễ dàng. Nếu bạn chỉ cho vẹt ăn trong các bữa ăn theo giờ, bỏ thức ăn khi giữa bữa, đem vẹt ra ngoài trước giờ ăn, và cho nó vào lại trước khi ăn, cả hai vấn đề về việc đem vẹt ra ngoài và đặt vẹt lại vào trong lồng đã được giải quyết. Bạn sẽ không bao giờ phải cho nó ăn một món ngon hay bất cứ lý do nào khác để đi ra hoặc đi vào, chỉ bằng cách duy trì lịch trình này.